NOS schaatsnieuws
-
Zorgen voor Spelen na wisselvallig WK shorttrack? 'Valpartijen maskeren hoe goed we waren'
In het Capitol Indoor Stadium in Peking klonk op zondagmiddag dan toch het Wilhelmus. Met haar wereldtitel op de 500 meter zorgde Xandra Velzeboer voor een gouden slotakkoord na een toernooi dat voor de Nederlandse equipe allesbehalve rimpelloos was verlopen.
Onnodige valpartijen, een blessure van de kopman en een magere medailleoogst. Het zat de Nederlandse ploeg niet mee in China. Maar het chagrijn verdween spontaan bij de aanblik van Velzeboer, die met het rood-wit-blauw om de schouders haar ereronde maakte.
"Of die gouden medaille veel maskeert?", herhaalt bondscoach Niels Kerstholt in de catacomben van het stadion de vraag. "Nee. De valpartijen maskeren eerder hoe goed we waren."
Inderdaad, als er een rode draad is te ontdekken in het tumultueuze toernooi van Nederland dan zijn het de valpartijen op de ijsvloer, die vooraf door Jens van 't Wout juist was omschreven als de beste ter wereld.
'Te gehaast'
Het waren veelal schuivers zonder aanleiding. Michelle Velzeboer bijvoorbeeld had tijdens de kwalificatiedag een straatlengte voorsprong op haar tegenstanders toen ze op de 500 meter met de veilige haven in zicht alsnog tegen de ijsvlakte ging. Zus Xandra overkwam in de mixed relay-finale hetzelfde.
Hoewel iedere val een eigen verhaal heeft, ligt de verklaring volgens Kerstholt deels in wat hij "gejaagdheid" noemt. "Neem die val van Xandra. Ze was net even iets te gehaast. Daar moeten we technisch en tactisch mee aan de slag. We moeten er meer aandacht voor hebben."
Als het gaat om tactiek probeert Kerstholt zijn schaatsers al langer mee te geven om, ook als ze omringd door tegenstander 'in the pack' zitten, ruimte voor zichzelf te creëren zodat ze fysiek contact kunnen vermijden en aanvallen kunnen pareren.
De bondscoach ziet progressie, maar merkt ook dat het nog weleens misgaat als de druk echt op de ketel staat. "Precies op de momenten dat het spannend wordt, zitten ze met hun neus in de kont van de rijders voor hen. En dan zit je eigenlijk klem."
Goede les voor de Spelen
Het is een goede les voor de Olympische Spelen, over een klein jaar in Milaan. Ook voor Van 't Wout, de kopman die op de WK een 1.500 meter-finale reed waarop hij zelf een meervoudig predicaat 'dom' plakte en buiten het podium belandde.
"Jens was zó ontzettend goed in vorm. Maar op het moment dat hij het moest doen, had hij even kortsluiting. Misschien is het goed dat hem dit hier gebeurt. Dan kunnen we erover praten en hem erop voorbereiden."
Van 't Wout kreeg er in Peking nog een kopzorg bij. Een val in de halve finale van de mannenrelay leverde hem een enkelblessure op, die hem dusdanig hinderde dat hij zich afmeldde voor de zondag.
Een jaar voor de Spelen is dat slecht nieuws. Dezelfde enkel zette Van 't Wout eerder langdurig buitenspel.
'Er is niets gebroken'
"Het lijkt met een sisser af te lopen", stelt Kerstholt na een eerste onderzoek in het ziekenhuis. "Er is niets gebroken. Nu moeten we kijken of alle bandjes nog goed zitten, dat gaan we komende week testen. Áls er iets is, dan moeten we dat de komende weken gaan fixen. Maar het lijkt redelijk oké."
Er is Kerstholt alles aan gelegen om Van 't Wout en Xandra Velzeboer fit in Milaan te krijgen. Zij zijn de belangrijkste troeven op de Spelen, degenen die het eremetaal uit het olympische vuur moeten halen. Dat bleek ook in Peking.
Maar Kerstholt vindt niet dat Nederland te afhankelijk is van twee wereldtoppers. "Ik zie juist in de breedte een vooruitgang in het niveau. Kijk naar Daan Kos. Die was er eigenlijk nooit, dit is zijn eerste WK. Maar hier rijdt hij in een halve finale dominant vooraan."
Ook Teun Boer en Michelle Velzeboer noemt Kerstholt voorbeelden van schaatsers die langzaam de aansluiting met de wereldtop vinden.
Drie keer brons, één keer goud. Dat is de oogst op het pre-olympische WK. Hoe moet die oogst worden gewogen in een mondiale sport als shorttrack?
"Vergeet niet: er zijn ook landen, onder wie Zuid-Korea en China, die er hier helemaal af gereden worden. En er is maar één land dat bijna alle prijzen pakt. Dat is Canada. En wij zitten achter Canada."
-
WK-lessen richting Spelen: Stolz voor even geklopt, sterk blok Italië en Noorwegen
Als het middenterrein van het Vikingskipet zondagmiddag leegstroomt na de WK afstanden, komen de Italianen juist één voor één weer naar boven. De hele ploeg trekt naar het podium voor een groepsfoto.
Na Nederland (acht keer goud) waren de Italianen het succesvolst dit WK met drie wereldtitels. En dat een jaar voor de Winterspelen in hun eigen Milaan. Andrea Giovannini won de massastart, Francesca Lollobrigida was de beste op de vijf kilometer en Davide Ghiotto pakte, voor de derde keer op rij, goud op de tien kilometer.
Alle drie werden ze tijdens hun race hartstochtelijk aangemoedigd door een haag blauwe ploeggenoten langs de boarding. "Voor anderen is het misschien een verrassing", zegt hoofdcoach Maurizio Marchetto, "want we zijn niet de grootste ploeg, maar hebben wel een paar van de allerbeste schaatsers."
Nederland is dus - op tijd? - gewaarschuwd.
Wanneer Ghiotto zich als laatste bij het gezelschap Italianen voegt en de foto's worden gemaakt, blikken Joy Beune en Joep Wennemars in de NOS Schaatspodcast terug op hun toernooi. Beune sloot de WK, en daarmee het schaatsseizoen, af met drie wereldtitels. Alleen Ireen Wüst (2013) en Irene Schouten (2024) deden haar dat voor.
Wennemars trad in zijn vaders voetsporen met een bijzondere titel op de 1.000 meter, een dag nadat generatiegenoot Jenning de Boo had uitgehaald op de 500 meter.
De twee jonge Nederlanders, 22 en 21 jaar, versloegen de onverslaanbare Jordan Stolz (20). Na twee keer drie wereldtitels strandde Stolz op twee zilver (500 en 1.500 meter) en één keer brons (1.000 meter).
Teleurstelling bij Stolz
Stolz dacht dat hij voldoende was hersteld van een keel- en longontsteking, maar miste de vorm om zijn wereldtitels te behouden. "Teleurstellend", noemt zijn coach Bob Corby Stolz' toernooi.
Bekijk hier de reactie van Stolz na zijn laatste afstand:
Corby: "Jordan was boos dat hij niet heeft kunnen laten zien wat hij kan. Hij heeft het hele jaar alles gewonnen en nu liep het niet. Maar het is niet dat hij slecht schaatste, we wisten waarom het niet lukte. Dat is het positieve eraan."
"Daarom ging de 1.500 meter (zijn derde afstand, red.) nog zo goed. Hij zei in de warming-up tegen me: het zou fijn zijn als ik er toch nog eentje kan winnen. Hij kwam er nog heel dichtbij", baalt Corby van de zeven honderdsten die Stolz toegaf op de Noor Peder Kongshaug.
"Maar het positieve eraan is: ook als Jordan niet in zijn beste doen is, kan hij op drie afstanden het podium halen. Dat is een geweldige motivatie voor de trainingen van deze zomer."
Extra druk op Italianen?
Die trainingen moeten leiden tot olympisch succes in Milaan in februari volgend jaar. De Italianen zullen er na het WK-succes de komende maanden met extra vertrouwen naar toewerken. Dat er vanuit eigen land extra druk bij kan komen kijken, noemt Marchetto "geen probleem". "We blijven met beide benen op de grond."
Ook Bjarne Rykkje, coach van de Noren, kon meerdere titels vieren en zal zijn rijders richting Milaan op koers moeten houden. Ragne Wiklund bleef steken op één keer zilver, maar Sander Eitrem (vijf kilometer) en Peder Kongshaug (1.500 meter) pakten goud voor uitzinnige Noorse schaatsfans.
"Niet normaal", omschrijft Rykkje Kongshaugs titel. "Peder heeft zijn hoofd koel gehouden en gedaan waar hij al het hele seizoen naar op weg was. Vanaf november is hij steeds beter geworden naar deze wedstrijd toe en hij heeft zijn kop erbij gehouden."
Waar Marchetto de aanloop naar de Spelen niet per se als extra hindernis ziet, weet Rykkje dat dat wel het geval kan zijn. "Ragne werd een jaar voor de Spelen wereldkampioen en heeft daarna een heel goed seizoen gedraaid, maar het lukte in Peking niet een medaille te winnen."
"Dat heeft wel te maken gehad met hoe ze de druk van buiten heeft beleefd en hoe ze naar de wedstrijden heeft toegeleefd. We moeten er heel scherp op zijn hoe we dat mentaal gaan aanpakken."
"We hebben laten zien dat we de vorige keer niet zo koelbloedig waren. Je moet ook daar keihard aan blijven werken. Marchetto is er misschien zelf klaar voor, het zijn de schaatsers die het moeten laten zien. Maar ik twijfel er niet over dat de Italianen ook volgend jaar heel sterk gaan zijn."
-
'Beest' Beune domineert WK afstanden: 'Pieken op juiste moment, dat heb ik gedaan'
"Ik heb nu gewoon drie gouden plakken in mijn bezit..." Joy Beune keert na de WK afstanden in Hamar naar huis met drie wereldtitels op zak. Ze was op de 1.500 en 3.000 meter de snelste en pakte samen met Antoinette Rijpma-de Jong en Marijke Groenewoud goud op de ploegenachtervolging.
"Dit was mijn droom en dat het nu gewoon is uitgekomen, is wel echt heel bijzonder", aldus een stralende Beune na haar gouden race op de 1.500 meter. "Uiteindelijk moet je pieken op het goede moment en dat heb ik gedaan."
Voor de buitenwereld was het geen verrassing dat Beune minimaal één keer wereldkampioen werd in Hamar. Ze heeft een goed seizoen achter de rug en excelleerde vooral op de middellange afstand in het wereldbekercircuit.
'Enorme sprongen'
Haar trainer Martin ten Hove zag dat ze de afgelopen twee jaar een hoger gemiddeld niveau heeft ontwikkeld. "Ze heeft technisch, fysiek en mentaal enorme sprongen gemaakt."
Toch waren er zenuwen bij Beune voor en tijdens de WK. "Donderdag en vrijdag sliep ik slecht", erkende ze toen haar toernooi erop zat. "Zo'n dagje niks helpt dan wel."
Haar rustdag had te maken met het feit dat ze zich niet had geplaatst voor de 5.000 meter, de afstand waarop ze een jaar geleden nog wereldkampioen werd. "Als ik het dan gisteren zie (de 5 kilometer, red.), dan denk ik wel: dat was leuk geweest. En dan had misschien vier keer goud wel gekund, maar het is nu helemaal goed."
'Joy het beest'
Het was voor Beune zaak de rust te bewaren en focus te houden, vertelde ze. "Zodra ik op het ijs sta, ben ik even 'Joy het beest'. Daarbuiten ben ik dan wel weer gezellig. Op het ijs wil ik gewoon winnen. Het is het allemaal waard", was haar conclusie na de WK in Hamar. "Ik ben heel trots op het eindresultaat, en nu lekker vakantie."
Trainer Ten Hove keek alvast over die vakantie heen, naar het olympische seizoen dat dan voor de deur staat. "We willen volgend jaar proberen wat medailles te winnen in Milaan", keek hij vooruit naar de Winterspelen van 2026.
Beune zelf is iets voorzichtiger in haar bewoordingen. "Ik kan niet zeggen dat ik volgend jaar weer ga winnen, dan is het gewoon weer een nieuw seizoen. Maar ik ga wel met een heel goed gevoel naar volgend seizoen."
Rijpma-de Jong trots
Ook Antoinette Rijpma-de Jong, die op de 1.500 meter achter Beune de zilveren medaille bemachtigde, richtte haar blik al voorzichtig vooruit. "Ik kan hier gewoon trots op zijn. Dit geeft heel veel motivatie voor volgend seizoen."
Toch was er bij Rijpma-de Jong ook enigszins sprake van teleurstelling, vooral vanwege het kleine verschil (0,22 seconden) met winnares Beune."Als je zo dichtbij bent, dan is twee tienden heel zuur. Zo'n klein verschil, dan zit je net aan de verkeerde kant. Maar dat is topsport." En met die relativerende woorden kon ze alsnog "met een fijn gevoel" terugkijken op de WK.
-
Groenewoud sluit WK afstanden af met wereldtitel massastart, derde goud Beune
Marijke Groenewoud is voor de derde keer in haar carrière wereldkampioen massastart geworden. Na een voor haar teleurstellende WK afstanden op de klassieke schaatsafstanden - negende op de 3.000 meter, zesde op de 5.000 meter en zevende op de 1.500 meter - was ze op het afsluitende onderdeel oppermachtig. In de sprint versloeg ze met afstand de Canadese Ivanie Blondin en de Italiaanse Francesca Lollobrigida.
Groenewoud gold op de massastart als absolute topfavoriet. Ze won dit seizoen vijf van de zes wereldbekers en werd in 2021 en 2023 al wereldkampioen op het olympische onderdeel. Vorig jaar kwam ze als derde over de finish en moest ze de zege laten aan Irene Schouten, die na dat seizoen haar schaatscarrière beëindigde.
Derde goud Beune
Joy Beune behaalde op de slotdag haar derde gouden medaille van de WK afstanden in Hamar. Na de wereldtitel op de 3.000 meter en de ploegenachtervolging was ze ook op de 1.500 meter de snelste: 1.55,28. Antoinette Rijpma-de Jong greep achter Beune het zilver met 1.55,50.
Een jaar geleden pakte de 25-jarige Beune brons op de middellange afstand en ook nu werd ze gezien als medaillekandidaat. Beune liet in het tweede deel van het seizoen zien dat ze zich thuis voelt op de 1.500 meter. Ze pakte drie keer wereldbekergoud en die vorm trok ze door naar de WK, waar ze met drie wereldtitels de succesvolste Nederlandse schaatsster werd.
"Ik heb nu gewoon drie gouden plakken in mijn bezit... Dit was mijn droom en dat het nu gewoon is uitgekomen, is wel echt heel bijzonder", aldus Beune.
Ook vorig jaar was Beune al succesvol op de WK. Toen pakte ze goud op de ploegenachtervolging en de 5.000 meter. Maar op die laatste afstand kon ze haar titel in Noorwegen niet verdedigen, omdat ze zich daarvoor niet had geplaatst.
Beune begon met een valse start aan haar laatste afstand van het toernooi. Bij de tweede startpoging was ze wel goed weg, maar de opening viel met 26,1 wat tegen. Pas in de voorlaatste ronde won ze op de tijd van Rijpma-de Jong, die tot dan toe de snelste tijd in handen had. En in de slotronde maakte Beune definitief het verschil.
Rijpma-de Jong, die in 2023 wereldkampioen op de 1.500 meter werd, had een snellere opening in huis (25,4), maar had vervolgens een moeizame eerste volle ronde. Toch stortte ze niet compleet in. Ze knokte zich naar twee goede laatste ronden en klokte 1.55,50. Daarmee troefde ze onder anderen wereldtoppers Han Mei (derde in 1.55,53) en Miho Takagi (vierde in 1.55,71) af.
Groenewoud kwam er niet aan te pas op de schaatsmijl. Ze reed naar een tijd van 1.56,26 en eindigde daarmee op de zesde plaats.
Groenewoud sluit af met goud
Het toernooi was daarmee voor Groenewoud nog niet klaar, want enkele uren later stond ze alweer op het ijs voor de massastart. Daarin werd ze in een zetel naar de laatste ronde gebracht. De race verliep zonder uitvalspogingen en Elisa Dul ging op kop rijden voor Groenewoud. Met nog één ronde te gaan gaf Dul over aan Groenewoud, die vervolgens vol gas gaf.
"Ik had geen flauw idee wat er achter me gebeurde", erkende ze. De concurrentie kwam niet meer bij Groenewoud, waardoor ze met overmacht de wereldtitel veroverde.
-
Kongshaug houdt Stolz van WK-goud op 1.500 meter, Ghiotto wereldkampioen 10 kilometer
Jordan Stolz heeft de WK afstanden in Hamar afgesloten zonder gouden medaille. Nadat hij op de 500 en de 1.000 meter al naast het goud had gegrepen, moest hij zondag op de 1.500 meter zijn meerdere erkennen in thuisfavoriet Peder Kongshaug.
De 23-jarige Kongshaug, die vrijdag op de ploegenachtervolging nog ten val kwam, troefde met een tijd van 1.44,64 topfavoriet Stolz met een nipt verschil van 0,07 seconden af.
De Nederlandse mannen eindigden naast het podium. Tim Prins eindigde als vijfde, Kjeld Nuis werd zesde. De laatste keer dat er geen Nederlanders op het WK-podium eindigden op de 1.500 meter was in 2013.
Ook op de 10.000 meter was er geen Nederlands succes. Davide Ghiotto werd voor het derde jaar op rij wereldkampioen. De Italiaanse wereldrecordhouder was in Hamar de Pool Vladimir Semirunniy en de Tsjechische tiener Metodej Jilek te snel af. Jorrit Bergsma (vierde) en Chris Huizinga (negende) grepen naast een medaille.
Stolz was de afgelopen twee jaar bij de wereldkampioenschappen ongenaakbaar. Hij won in zowel 2023 als 2024 drie afstanden (500, 1.000 en 1.500 meter), maar dit jaar in Hamar was de topvorm er niet bij de Amerikaan. Op de 500 meter werd hij verslagen door De Boo, op de 1.000 meter waren Joep Wennemars en opnieuw De Boo hem te snel af.
Dat de topvorm bij Stolz ontbrak, kwam niet helemaal uit het niets. Hij kampte enkele weken geleden nog met een keel- en longontsteking en het herstel daarvan duurde langer dan verwacht. En ook op de 1.500 meter ontbraken bij de zesvoudig wereldkampioen de machtige slagen.
Waar hij in goeden doen vaak nog een extra turbo kan aanzetten in deel twee van de races, lukte hem dat bij de WK in Hamar niet. Al was het verschil op de 1.500 meter met winnaar Kongshaug heel klein. Stolz was blij met een podiumplaats, wat zijn doel was op de 1.500 meter. "Maar als ik het tijdsverschil zie, dan had het goud kunnen zijn..."
Nuis zesde
In de slotrit reed Nuis tegen Stolz naar de zesde tijd: 1.45,36. Nuis ging hard van start en pakte een voorsprong op Stolz, maar wist dat niet vol te houden. Stolz had nog wel wat over en haalde de Nederlander in de laatste bocht nog in.
"Ik dacht heel even: het gaat goed, maar toen ging het net fout", was de analyse van Nuis. "Bizar hoe hij (Stolz, red.) zich nog de laatste kruising terugvecht in de race. Ik voelde dat hij naast me kwam. En als hij er eenmaal voorbij is, dan is het echt gedaan. Dan krijg je een knock-out op het laatste rechte stuk. Heel pijnlijk."
De 35-jarige Nuis werd in 2017 en 2020 wereldkampioen op de schaatsmijl en in 2022 werd hij olympisch kampioen. Maar in Hamar was hij niet de topfavoriet. Dit wereldbekerseizoen was zijn hoogste klassering een tweede plaats. En dat hij na de laatste wereldbeker van het seizoen een stoel en daarmee ook zijn eigen hiel kapot trapte, hielp ook niet mee.
Prins eindigde op de 1.500 meter met een tijd van 1.45,24 op de vijfde plaats en werd daarmee de beste Nederlander. De 21-jarige Prins, die in 2022 wereldkampioen junioren werd op de middellange afstand, reed een stabiele race, maar gaf in de slotronde veel toe. Wesly Dijs kwam niet in de buurt van het podium. Hij finishte in 1.45,79 en werd daarmee negende.
Ghiotto domineert 10 kilometer
Ghiotto maakte zijn favorietenstatus waar bij de WK. Hij reed in de voorlaatste rit tegen Jilek en de achttienjarige Tsjech gaf Ghiotto lang goed partij. Maar de Italiaan reed langzaam maar zeker weg bij Jilek.
Huizinga wist in de slotrit wat hem te doen stond voor een medaille en leek na een snel begin ook op weg naar het podium. Maar de Nederlands kampioen had in deel twee van zijn 10.000 meter geen versnelling meer in huis en klokte uiteindelijk met 13.09,80 de negende tijd. Bergsma werd met 12.57,13 vierde.